Alma Mater verliest kind

© Google

De Thetisreactor, diep verscholen in de kelders van de universiteitsgebouwen in de Proeftuinstraat, werd door het Instituut voor Nucleaire Wetenschappen (INW) voornamelijk gebruikt voor de productie van — vooral kortlevende — radionucliden. Daarvan bestudeerde het INW het radioactief verval. Oorspronkelijk was voorzien dat de ontmanteling al in 2007 zou gebeuren. De gebouwen zouden volgens dat plan al op 1 januari 2010 worden vrijgegeven.

Professor Hubert Thierens, hoofd Fysische Controle en het nauwst betrokken bij de ontlading en de ontmanteling, licht de vertraging toe: “We moesten eerst een oplossing vinden voor de verwijderde nucleaire materialen van Thetis. Deze materialen konden eventueel getransporteerd worden naar een heropwerkingsinstallatie waar ze de nog bruikbare uranium zouden kunnen uithalen. Dat bleek niet realiseerbaar, aangezien de nucleaire brandstof van Thetis beschikt over een andere samenstelling in uraniumisotopen dan de huidige reactoren zoals in Doel en Tihange. Afvoeren als radioactief afval was het enige overblijvende scenario.”

Uitgestraald

Uiteindelijk zal de ontmanteling pas in 2012 beginnen en tegen 2014 zou het laatste radioactief afval de site verlaten. De UGent staat in voor de ontmantelingskosten. Minister Smet raamde die in november nog op 2 miljoen euro, maar professor Thierens kan daar nog geen uitspraak over doen.

Al in 2003 werden de activiteiten met de reactor stilgelegd. Professor Thierens geeft aan waarom de reactor niet langer dienstig werd geacht: “De onderzoekslijnen waarvoor de reactor noodzakelijk was, zoals spectrometrie van radionucliden, behoren nu tot het verleden.” Daarnaast waren normen en reglementen steeds strenger geworden, was de kostprijs van de vergunning om de reactor uit te baten zes keer toegenomen en kunnen we soortgelijk onderzoek doen met minder dure en omslachtige methodes. Een massaspectrometer die magnetische en elektrische velden gebruikt bijvoorbeeld, kan kleine deeltjes scheiden en detecteren.

Terroristische acties

Toch ondervonden studenten die les hadden op de campus aan de Proeftuinstraat tot afgelopen zomer strenge veiligheidsmaatregelen. Aan de ingang moest je de studentenkaart inleveren voor een veiligheidsbadge, naam en uur werden genoteerd en pas dan opende de bareel. Wanneer studenten voor een afspraak met een prof naar de campus kwamen, werd de prof in kwestie telkens eerst opgebeld ter controle. Ook foto’s nemen van de site was uit den boze. Tijdens de afgelopen zomervakantie, toen de splijtstof werd weggehaald, escorteerden een veiligheidsagent én een Duitse herder studenten van de ingang van de campus naar de gebouwen en terug.

Sinds dit academiejaar zijn studenten van dat alles verlost. “Die maatregelen moesten terroristische acties voorkomen waarbij men bijvoorbeeld strategische nucleaire materialen zoals uranium zou willen bekomen. Nu die materialen verwijderd zijn, is dat gevaar niet langer reëel”, aldus professor Thierens. “Alle materialen die radioactief zijn door activatie, zullen worden verwijderd uit de reactorkuip. Eindbestemming van dit radioactieve afval is een geologische berging ongeveer 200 meter onder de grond in de kleilagen in Dessel.”